Çocukların Çizimlerini Anlamak

Çocukların Çizimlerini Anlamak, Çocuk Çizimleri, Çocuk Pedagogu, Çocuk Psikoloğu Moda, Çocuk Terapisti Moda, Çocuk Psikolojisi, Ergen Psikolojisi, Çocuk pedagogu Kadıköy, Çocuk Psikoloğu Moda Kadıköy, Oyun Terapisi, Çocuk Psikoloğu Anadolu Yakası, Çocuk Psikoloğu Avrupa Yakası, Çocuk Terapisti Şişli

Çocukların Çizimlerini Anlamak

“Her çocuk bir sanatçıdır; mesele çocuğun, büyüdükten sonra da, nasıl sanatçı olarak kalmaya devam edeceğidir.”
Picasso

Çocuk Çizimleri

Çocuk çizimleri çocuğun ruhsal durumunu anlamanın önemli yollarından biridir. Dikkat eksikliği, dörtü kontrolü ve saldırganlık, içe kapanıklık gibi çocukların yaşadıkları psikolojik sorunları anlamak için psikolojik değerlendirme yaparak çocuğa nasıl bir psikolojik yardım ve destek sağlanacağı konusunda fikir sahibi olmaya çalışan psikologlar, psikoterapistler ve pedagoglar gibi çocuk ruh sağlığı uzmanları tarafından sıklıkla çocuk çizimlerine başvurulur. Çocuğun çizdiği resimleri anlamak veya değerlendirmek, psikoterapi veya ilaç müdahalesi öncesi, sağlıklı bir psikolojik değerlendirmenin ilk ve önemli aşamalardan biridir. Bu açıdan, çocuk psikoterapisinde veya oyun terapisinde çocuk ruh sağlığı değerlendirmesinin temelini oluşturur.

Anne Babalar için Çocuk Çizimlerinin Anlamı

Bununla birlikte, psikolog, psikoterapist ve pedagoglar dışında da, çocuk çizimleri anne ve babalar için de çocuğun yaşadığı psikolojik çatışmaları anlamanın ve de çocuğun ihtiyaçlarını iyi anlayıp doğru karşılamanın önemli bir yoludur. Çocuğunun neden bazı davranışları yaptığına dair merakı veya kaygısı olan ebeveynler sıklıkla çocuğun çizdiği resimlerden bir anlam çıkarmaya çalışır.

Çocuk sanatları, özellikle çizim, çocukluk döneminin en keyifli süreçlerinden biridir. Kalem yada çeşitili boya kalemleri ile yapılabilen ve görsel temsiller içeren çocuk resimleri genellikle zevk ve sanatsal keşif için oluşturulsa da gelişimsel ve tedavi amaçlı değerlendirmeler için de kullanılabilir.

Çocuk Çizimleri Neyi Anlatır?

Çocuk çizimleri, sanatsal gelişimi ve ifade yeteneğini gösterir. Eğitim ve klinik alanlarında bu çizimler çocuğun kişiliğini, zihinsel gelişimini, iletişim becerilerini ve duygusal uyumunu değerlendirmek için bir araç olarak kullanılabilir. Çocuk çizimleri ayrıca öğrenme güçlüğü tanısı koymada da yardımcı olabilir. Travmaya maruz kalmış çocuklarla çalışılan adli kurumlarda, sosyal hizmet alanında ya da psikolojik danışmanlık merkezlerinde psikolog, pedagog, psikoterapist veya çocuk psikiyatristleri gibi ruh sağlığı uzmanları psikolojik travma mağduru çocukların şahit oldukları ya da yaşadıkları olayları çizmelerini isterler. Çünkü bu çocukların bir çoğu, yaşadıkları ruhsal travmadan sonra, kendilerini dil aracılığı ile ifade etmekte zorlanabilirler. Ayrıca çocuk çizdiği resim hakkında konuşabildiğinde bir televizyon yada kitap karakterini konuşurmuş gibi, yaşadığı travmatik olaydan mesafe alarak ifade etme şansı bulur.

Çocuk Çizimlerindeki Renkler Ne Anlama Gelir?

Çocuk resimlerindeki renk kullanımı çocuğun psikolojik dünyasını anlamaya dair önemli bir süreçtir. Çocuk çizimlerinde siyah ve kırmızı renginin yoğun kullanımı, çocuğun ruhsal dünyasında zorlandığı bir şeyler olduğuna işaret edebilir. Çünkü siyah renk genelikle depresif, çaresizlik ve umutsuzluk gibi hislerle bağdaştırılır. Mavi, yeşil gibi renkler genelde sakin renklerken, sarı, turuncu gibi renkler, genelde neşeli olmayı gösterir. Eğer çocuk içerik ve renk olarak iç dünyasının sıkıntılı olduğu hissi veren resimlerden sık sık yapıyorsa, terapist, psikolog ve pedagoglar çizimi ve resim yapmayı bir terapi yöntemi haline getirip, onları en derinlerdeki gereksinim, korku ve kaygılarını ifade etme aracı olarak da kullanabilirler.

“Sanat gerçekleri anlamamızı sağlayan bir yalandır.”
Picasso

Çocuk Çizimlerinde Yaratıcı Gelişimin Aşamaları

Çocukların Çizimlerini Anlamak, Çocuk Terapisi, Çocuk Pedagogu, Çocuk Terapisti, Çocuk Terapisti Moda, Çocuk Psikolojisi, Ergen Psikolojisi, Çocuk Pedagogu Kadıköy, Çocuk Psikoloğu Moda Kadıköy, Oyun Terapisi, Çocuk Psikoloğu Anadolu Yakası, Çocuk Psikoloğu Avrupa Yakası, Çocuk Terapisti Şişli

1975 yılında, Viktor Lowenfeld çocuk çizimlerini anlamak amacıyla, yaratıcı ve bilişsel aşamalara dayalı sistematik sanatsal gelişim teorisini geliştirdi. Buna göre, çocuk çizimlerindeki her aşamanın belirli özellikleri ve bir yaş aralığı vardır.

Çocuk çizimlerindeki bu gelişim aşamalarında çocuğun sanatsal yeteneği ya da ince motor becerileri çocuğun sanatla ve sanat ortamıyla ne kadar meşgül olduğuna bağlıdır. Bunun yanı sıra, bir çocuk belli bir gelişimsel aşamayı geçemiyorsa bu onun bilişsel, duygusal ya da gelişimsel bir sorunu olduğu anlamına gelmez. Çocuk çizimlerinde gelişim sorunları, sanata veya sanatsal ortamlara çok sınırlı miktarda maruz kalma , ilgi eksikliği , ya da ince motor farklılıklara bağlı olabilir.

Çocuk çizimlerinde, kültürel değerler de çocuğun hayatı algılamasındaki sanatsal ifade ve gelişiminde etkili olabilmektedir. Aşağıda, Lowenfeld ve Betty’nin, çocuk resimleri karalama aşmasından, realistik sanata geçiş sırasındaki aşamaları kısaca ifade edilmiştir. Unutulmamalıdır ki, çocuklar bir aşamadayken, aynı zamanda başka bir aşamanın özelliklerini de gösterebilir. Çocuklar bir aşamada iyiyken, diğerinde kötü olabilirler.

Karalama Aşaması

Karalama aşaması genellikle 2 yaşında başlar ve 4 yaşına kadar devam eder.

Çocuk çizimlerinde ilk başta çocuk sadece kağıttaki renk akışını izler. Kağıt üzerindeki sonuç ne kadar tesadüfi olsa da; çocuk için çok keyifli bir etkinliktir. Zamanla, çocuk çember gibi daha belirgin çizimler yapmaya başlar ve yaptıklarına bazı isimler atfedebilir (“köpek yaptım” gibi).

Şema Öncesi Dönem

Sembol öncesi dönem olarak da düşünülebilecek bu aşama, çocuk çizimlerinde ortalama 4 yaşlarında başlar. Tek hücreli canlıları düşünüdüren bu resimler, genelde yüzden, ellerden hatta ayaklardan oluşur fakat vücüt pek görülmez. Vücudün resimdeki eksikliği gelişimsel olarak bir problemin işareti değildir. Sadece çocuklar onlar için çok daha fazla önemli olan uzuvları ve organları çizmeye daha yatkındırlar. Mesela çocuğun gelişimsel olarak ilk önce emdiği, yediği, konuştuğu, güldüğü düşünülürse, ilk olarak baş çizmesi yada kocaman kafalar çizmeye yatkın olması oldukça anlaşılırdır. Genelde, çocuklar resimlerinde bu dönemde renkleri belli bir niyet üzerine kullanılmaz ve figürleri resmin her bir tarafına gelişigüzel saçabilirler.

Şema dönemi

Bu dönem genelde 7 yaş civarında başlar ve 9 yaşlarına kadar devam eder. Bu süreçte çocuk etrafında gördüğü belli kişi ve nesneler için belirli semboller ve şemelar geliştirir ve bunları tekrar tekrar çizimlerinde kullanır. Bu yaşlarda çocuklar daha gelişmiş bir beden algısına sahip oldukları için, insan bedeninin hemen her bir gerekli uzvu resmederler. İnsanlar ve evler artık kağıtta uçuşarak resmedilmez, genelde sabit bir zemin üzerine çizilir.

Gerçekçi Dönem

Bu dönem yaklaşık 9 yaşlarında başlar. Artık çocuğun çizimleri daha fazla detaylanmaya başlamıştır ve resimlerine derinlik ve uzaklık algıları girmeye başlamıştır. Çocuklar resimlerinde etraflarında gördüklerilerini net bir şekilde ifade etmeye çalışırlar. Kişilerin yüz ifadeleri çeşitlenmiştir ve artık daha fazla sanatsal malzemeye iç içedirler.

Bu yaştaki çocuklar yaptıkları resimlerden dolayı eleştirildiklerinde, daha fazla alınganlık gösterebilir.

12 ve 16 yaşları arasında, sanatsal gelişimlerine dair bir kriz ile yüzleşebilirler. Ellerindeki yetenek ve motivasyonla resim çizmeye devam mı edecekler yoksa edemeyecekler mi? Bazen buna karar vermek eğitim ile ilgili sebeplerden kaynaklanırken, bazen de olumsuz eleştiriler, çocuğa verilen destek ile ilgili de olabilir. Bazen de istediği desteği ve motivasyonu bulamayan çocuklar kendilerini başka bir artistik deneyime yönlendirirken, bazıları ise, tamamen sanattan uzaklaşabilir.

Ne zaman harekete geçilmeli?

Genelde çocuk çizimleri, içeriğine ve renk kullanımına rağmen ciddi bir endişeye sebep olmamalıdır. Resimler, farklı duyguların sanatsal aktarımıdır. Fakat eğer küçük bir çocuk tekrar tekrar şiddet içeren resimler yapıyorsa, bir terapistten onun iç dünyasını değerlendirme konusunda yardım alınabilir. Böylece derinlerde yatan bir psikolojik problem olup olmadığı anlaşılabilir. Bu durum özellikle ergenler arasında çok sık ortaya çıkar. Çoğu zaman ergenler artistik yollarla içinde bulundukları karanlık süreçlerin keyifini çıkarabilirler. Fakat bu durum riskli davranışlara yoğun depresif belirtilere eşlik ediyorsa, o zaman bu çizimler bir yardım mesajı olarak görülebilir ve bir uzmandan destek alınabilir. Çocuk çizimleri unutulmamalıdır ki çocuğun içsel dünyasının resmidir.